Waarom kiezen sommige jongeren voor het jihadisme?
Wat zijn de hoofdredenen waarom er jongeren zijn die zich bij het jihadisme thuis voelen?
Ik ga hieronder enkele hoofdredenen opsommen. Dit wil niet zeggen dat iedere jihadist per se elke detail die ik benoem, mee heeft gemaakt. Maar wel aan deze drie hoofdcategorieën.
– Opvoeding.
Dit is heel breed. Hier valt onder: verscheurde, liefdeloze gezinnen, scheiding, opgroeien in een onrustige omgeving, gebrek aan positiviteit, mishandeling, geïsoleerd voelen, het missen van een ouderlijk/ vaderlijk figuur, gebrek aan persoonlijke identiteit (dit wordt vervangen met het geloof) et cetera.
Het kind groeit op met een combinatie van: een negatief zelfbeeld en zelfhaat. Zelfhaat reflecteert hij op de maatschappij tegen wie hij later vanaf zijn puberteit keert. De samenleving wordt de boosdoener, het salafisme stimuleert hem hierin.
– Salafisme
Het salafisme als leer/ theorie bevat precies de juiste ingrediënten die een jongere met een gebrek aan identiteit mist. De meeste jongeren die zich aansluiten bij het jihadisme, verlaten vroegtijdig de school. Leven een geïsoleerd leven. Het salafisme brengt ze in een wereld van ‘broederschap’ en ‘saamhorigheid’ die zij voorheen niet hadden.
Wat het salafisme verder doet is dat het hun dorst lest van afkeer naar de samenleving. Omdat deze jongeren veelal lijden aan een vals dilemma denkwijze, vergemakkelijkt het salafisme het beeld door te stellen dat de wereld uit ‘gelovigen’ en ‘ongelovigen’ bestaat. Of je staat aan de kant van de islam en dus hoor je bij de gelovigen of je staat aan de kant van de ongelovigen dus ben je een vijand van de moslims.
Het salafisme onderwijst en benadrukt dat je als moslim haat moet koesteren voor wat zij zien als ‘ongeloof’ (بغض الكفار والكفر) en dus ook het gedrag van wie zij beschouwen als ‘ongelovigen’. Iedere niet-moslim is in hun definitie een ongelovige.
Dankzij de leer van het salafisme wordt de ideologie van takfier (afvallig verklaren van moslims) sterk gestimuleerd. Hoe dat theologisch precies in elkaar zit, behoeft een tekst apart.
Het salafisme heeft ook als leer dat tekst boven het verstand gaat (النقل قبل العقل). Dit houdt in dat je moet aannemen wat God en de profeet zeiden letterlijk zoals het staat ongeacht de omstandigheden. Het verstand mag zich daar niet mee bemoeien en dat je ook niet God’s woorden of die van de profeet ‘anders’ zou mogen interpreteren.
– Politiek
De politieke klimaat overal in de wereld, inclusief in Nederland isoleert veel moslimjongeren van de Nederlandse samenleving. Omdat ze door de media en het debat in de politiek over ‘allochtonen’, ‘Marokkanen’ et cetera steeds in een hoek worden gedreven, voelen ze zich geïsoleerd en niet thuis in dit land of overal in de rest van Europa. Extreem rechtse partijen zoals de PVV en de uitlatingen in de politiek geeft hen nog meer het gevoel dat ze ‘gehaat’ en ongewenst zijn.
Het andere is het westers beleid in de Arabische islamitische wereld die een dubbele moraal hanteert. Waar ze in het westen zichzelf vrijheid, gelijkheid en democratie gunnen, worden dictaturen geholpen om aan de macht te blijven, politieke en economische betrekkingen worden gestimuleerd et cetera.
In de islamitische wereld heeft de VS en Europa meegedaan aan oorlogen die moslimlanden nog meer heeft verwoest en kapot gemaakt. Afghanistan en Irak. Het beleid naar Syrië waar men zag Assad het volk afslachten en niemand hier in het westen die daar wakker van ligt.
En last but not least: de steun aan Israël. Deze hoef ik denk ik niet uit te leggen. Dat is voor iedereen duidelijk.
Al deze combinaties bij elkaar werken stimulerend om te radicaliseren.
Dit is in het kort wat de voedingsbodems zijn van radicalisering die gebaseerd is op o.a. haat naar het westen. Een deel van die afkeer naar het westen en dan heb ik het over het beleid van westerse landen is meer dan terecht. Dat wil niet zeggen dat je haat moet koesteren naar alles wat maar westers is, maar wel kritisch en een afkerende houding dient te nemen naar hun beleid. Helaas omdat jihadisten een zwart/wit beeld hanteren, scheren zij alles wat maar westers is over één kam.
Wat is de oplossing?
Omdat het salafisme sinds haar intro in Nederland doorgedrongen heeft en wordt door de onwetende moslims beschouwd als een deel van de standaard islam, hebben moslims zelf voor deze sekte de deuren open gemaakt om zich te kunnen manifesteren met alle gevolgen van dien. Daarom is het nu de taak aan de moslims zelf het salafisme aan te pakken. Imams en activisten moeten een forse tegengeluid laten horen waarin ze afstand nemen van het salafisme. Niet slechts het jihadisme maar het hele salafisme. Imams moeten soennieten onderwijzen wat de verschillen zijn tussen het salafisme en het soennisme. Alle moskeeën in Nederland die het salafisme promoten aanwijzen en moslims waarschuwen voor ze. Imams moeten aan de media verduidelijken dat het gedrag van de jihadisten een gevolg is van de aanwezige salafisme in Nederland.
Het andere wat imams ook dienen te doen is een grote theologische campagne voeren waarin ze het salafisme weerleggen en onderscheiden van het soennisme. Ook artikelen schrijven waarin ze het jihadisme weerleggen. Dat is op dit moment erg onder de maat. In de Arabische wereld zijn ze met die campagnes begonnen. De overheid van Marokko stimuleert dat nu, maar ook Algerije, Tunesië, Egypte et cetera, doen dat ook.
Andere oplossingen is vroegtijdig ingrijpen. Maar dit is makkelijk gezegd dan gedaan. Veel ouders zijn onwetend hierover. Ze zijn zelf niet geleerd en kunnen die signalen niet tijdig oppikken. Sterker nog: de meeste ouders zullen dat ook niet in de gaten kunnen hebben omdat onder hen heb je diegenen die hun zonen (en dochters) verwaarloosd hebben. Door verwaarlozing, gaan kinderen hun eigen geluk zoeken en die denken het in het salafisme te vinden, wat vervolgens kan leiden naar het jihadisme. Ik kom daarom terug op het punt dat het dus aan imams ligt. Imams moeten tijdens de preken, lessen, op social media et cetera, keer op keer waarschuwen voor het salafisme, zodat het bij de jan modaal moslim doordringt om ongeveer te begrijpen wie wel en wie niet salafistisch wordt en radicaliseert. Je hoeft echt geen geleerde te zijn om dat te weten. Een paar herkenningspunten zijn voldoende. Maar ja… je moet het net weten en daar interesse voor tonen.
Dit is naar mijn mening de beste manier hoe we radicalisme bij de wortel kunnen aanpakken.
Ik heb de rol van de overheid hier niet bij genoemd. Ik vind niet dat de overheid hierin een taak heeft. Dit moeten wij moslims allemaal zelf oplossen. Overheidsbemoeienis met religie vind ik niet kunnen. De rol van de overheid die ik wel zie, is het aanmoedigen van gesprekken en debatten, meer aandacht besteden aan het soennisme en dus ook met alleen soennitische imams en activisten samenwerken.
Houdt het salafisme op afstand, dan bestrijd je radicalisme ook direct en effectiever.